Түркістан – қазақ хандары мен сұлтандарының мекені
Кезінде бүкіл КСРО халқы ел астанасы – Мәскеуге Лениннің мүрдесін көруге барған екен. Ление – КСРО-ның негізін қалаушы тұлға. Оның мүрдесі талай адамның қызығушылыған оятқан. Нәтижесінде Мәскеуге ағылған туристер санында есеп болмаған.
Қазақстандағы Түркістан қаласы да тарихи тұлғалардан кенде емес. Қаладағы Қожа Ахмет Яссауи кесенесін – қазақ хандары мен сұлтандарының мекені деп айтуға болады. Мұнда 300-ден аса тарихи тұлғалар жерленген болса, қорық-мұражай мамандарының зерттеулері нәтижесінде 184-нің кім екендіктері анықталды.
Кесененің қақ төріндегі қабірханада Қожа Ахмет Яссауидің сүйегі жатыр. Қабірханаға жанама Абылай дәлізінде қазақтың ханы Абылай жерленген. Оның қабірі Яассауидің қабірінің оң жағында шамамен бес метр жерде тұр. Дәліз тар болғандықтан қабір мен қабіртас екі бөлек қойылған. Қазақстанның түкпір-түкпірінен, Орта Азия елдерінен Қазақ хандығының тарихында өзіндік орны бар Абылай ханның қабірін көруге келетін туристер өте көп. Оның қабірін бір көру арқылы эстетикалық сезімге бөленеді. Ал, зияратшыларды көбіне қазақ жеріне дінді алып келушілердің бірі – Қожа Ахмет Яссауидің қабірі қызықтырады.
Сонымен қатар, кесенеде қазақ тарихында ойып тұрып алар орны бар – Есім хан, Жәнібек хан, Жәңгір хан, Тәуке хан, Сәмеке хан, Жолбарыс хан, Әбілмәмбет хан, Бөкей хан және тағы да басқа хандар жерленген екен. Осының өзі-ақ қазақ халқының рухын асқақтатады.
Ал кіші Ақсарайда көптеген танымал адамдар
жерленген. Шамамен 350-дей адам жерленгені айтылады. Кіші Ақсарайға
апаратын дәліз бойында да қабірлер бар. Дәлізде кімдер жерленгені арнайы
тақтаға толыққанды жазылған.