«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі № 360-VI ҚРЗ Кодексінің 82 бабы 1 тармағы 2 тармақшасында:

«Дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар өздері жүзеге асыратын қызметке сәйкес»: халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерді, сондай-ақ халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың актілерін орындауға міндетті делінген.

Қазіргі таңда қолданыстағы ҚР ДСМ 09.07.2021ж. №ҚР ДСМ-59 бұйрығымен бекітілген «Мектепке дейінгі ұйымдарға және сәбилер үйлеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» және ҚР ДСМ 05.08.2021ж. №ҚР ДСМ-76 бұйрығымен бекітілген «Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларыныа сай бірқатар тағамдар мен өнімдерді пайдалануға тыйым салынған. Олар:

1) Дайындауға және өткізуге жол берілмейтін тағамдар мен өнімдер:

- қатық, сүзбе, айранды;

- туралған ет қосылған құймақтарды;

- флотша макаронды;

- зельцтер, форшмактар, сілікпелер, паштеттерді;

- кремі бар кондитерлік өнімдерді;

- тұтыну қаптамасындағы кондитерлік өнімдер мен тәттілерді (шоколад, кәмпит, печенье);

- морстар, квастарды;

- фритюрде қуырылған өнімдерді;

- шала пісірілген жұмыртқа, қуырылған жұмыртқаны;

- күрделі (4 компоненттен артық) салаттарды; қаймақ пен майонез қосылған салаттарды;

- окрошканы;

- саңырауқұлақтарды;

- өнеркәсіпте дайындалмаған (үйде дайындалған) тамақ өнімдерін;

- тез дайындалатын құрғақ тағамдық концентраттар негізіндегі бірінші және екінші тағамдарды;

- газдалған, емдік және емдік-асханалық минералдық суды, тәтті алкогольсіз сусындарды,

- алкогольсіз энергетикалық (сергітетін) сусындарды, диффузиялық қойылтылған шырындарды

- (қаптамаланған минералды және ауыз суды қоспағанда);

- фаст-фудтар: гамбургерлер, ход-догтар, чипсілер, кептірілген нан, қытырлақ нанды;

- ащы тұздықтар, кетчуптар, ащы дәмдеуіштерді (бұрыш, ақшелкек, қыша);

2) мыналарды пайдалануға жол берілмейді:

- пастерленбеген сүтті, термиялық өңделмеген сүзбені және қаймақты;

- суда жүзетін құстың жұмыртқасы мен етін;

- ауыл шаруашылығы малының сырқаттанушылығы бойынша қолайсыз шаруашылықтардың

- сүтін және сүт өнімдерін;

- тіл, жүректі қоспағанда өнімді мал мен құстың субөнімдерін;

- механикалық түрде сылынып алынған өнімді малдың етін және құс етін;

- құс етінен алынған құрамында коллаген бар шикізатты;

- сойылған өнімді мал мен құстың қайта мұздатылған өнімдерін;

- генетикалық түрлендірілген шикізаттар және (немесе) құрамында генетикалық түрлендірілген көздер бар шикізаттарды;

- йодталмаған тұзды және құрамында темір бар витаминдермен, минералдармен байытылмаған (фортификацияланбаған) жоғарғы және бірінші сұрыпты бидай ұнын жол берілмейді делінген.

Тамақтану сапасын мерзімдік бағалауды бракераж комиссиясы жүргізеді, оның құрамы міндетті түрде құрамына медицина, әкімшілік қызметкері, өндіріс меңгерушісі және ата-аналар комитетінің өкілі енгізіле отырып, обьекті басшысының бұйрығымен айқындалады. Білім беру нысандарында және мектепке дейінгі ұйымдардың асханаларында дұрыс тамақтануды ұсыну өскелең ұрпақтың денсаулығының дұрыс қалыптасуына ықпал етеді. Сондықтан алдағы уақытта балалар мен жасөспірімдеріміздің толық құнды және үйлесімді тамақтануына аса назар аударайық!!!

А.Монтаева,

Шымкент қаласы Әл-Фараби ауданы санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасының бас маманы