Жедел ішек жұқпалары (ЖІЖ) - әр түрлі микроорганизмдер(бактериялар,

вирустар) шақырған, қарын-ішек жолдары

(ҚІЖ) дисфункциялары мен ішектен тыс бұзылыс симптомдары түрінде

клиникалық біліністерінің ұқсас

сипатымен біріктірілген инфекциялық кеселдер тобы. Қоздырғыштары –

бактериялар (энтеробактерия тұқымдасы)

мен вирустар. 

Жұқпа көзі – сырқат адамдар, қоздырғыш тасымалдаушылар мен жануарлар.

Берілу механизмі – ауыздық-нәжістік (фекалдық-оралдық).

Берілу жолдары:

- Алиментарлық берілу жолы гастроэнтерит симптомдық кешенін

(тағамдық токсикоинфекцияны) қалыптастырады.

Ұқсас клиникалық картинасы бар ұзақ емес және бір сәттік өршу,

стационарға науқастардың көптеп түсуі,

 пациенттердің жоғары емес жұқпалылығы тән.

- Таралудың контакттық түрінде (ауруханаішілік инфекция, жабық бала

ұжымдарында өршу) клиникалық-эпидемиология

- лық жағдай алиментарлық нұсқаға қарама-қарсы.

Анамнезде: тағамға зарарланған азық-түліктерді пайдалану, ЖІЖ науқастармен,

бактерия тасымалдаушылармен немесе

ішек дисфункциясынан жапа шегетіндермен контакт.

Клиникалық суреті:

- ҚІЖ зақымдануы;

- гастрит (эпигастралдық аумақтағы ауырулар мен жайсыздық сезімі, жүрек айну,

 құсу, кекіру, қыжыл);

- энтерит (іштегі жайылып ауыру, ішектің кебуі мен шұрылдауы, кілегей мен

қанның елеусіз қоспасымен бірге мол

сулы стул);

- колит (іштің түйілу түрінде ауыруы, тенезмдер, дефекацияға жалған

шақырыс, пальпациядағы түйілген ауырсынулы

ішек, кілегей мен қан араласқан жиі стул);

- ЖІЖ-ның клиникалық манифесттік түрінде гастриттің, энтериттің, колиттің

бірлесіп келуі жиі тіркеледі;

- ішектен тыс синдромдар тобы;

- уыттану (интоксикация):барлық ЖІЖ-на міндетті, дене

температурасының жоғарылауымен, бас аурумен,

құсумен (гастритпен байланысты болуы міндетті емес) өтеді. Ауыр

жағдайдағы уыттанудың шектен шыққан

білінісі – нейротоксикоз;

- сусыздану: организм тіндеріндегі ангидремикалық талуға дейінгі сұйық

тапшылығы (тері мен шырышты

қабықтың құрғақтығы, шөлдеу, гемодинамикалық бұзылыстар және с.с.);

- гепатолиеналдық синдром: бауыр мен талақтың ұлғаюы;

- бөртпелер: көпіршікті бөртпе – стафиллокктық жұқпаларда; скарлатина

тәрізді – иерсиниозда; теңбіл-

папулездік – энтеровирустық инфекцияларда және с.с.;

- метаболикалық ауытқулар: гипотрофия, қаназдық, гиповитаминоз және с.с.

- бактериемиямен және эндотоксемиямен (сальмонеллездер, эшерихиоздар) бірге өтетін жұқпалық уыттану.      

Д.Сахова

Еңбекші ауданы СЭББ бас маманы