Листериоз – Listeria monocytogenes бактериясы тудыратын жедел жұқпалы ауру. Ол көбіне ас арқылы жұғады және орталық жүйке жүйесін, асқорыту жүйесін, жүктілер мен жаңа туған нәрестелерді зақымдайды. Аурудың ауыр ағымы көбіне иммунитеті төмен адамдарда байқалады.
Аурудың негізгі қоздырғышы – Listeria monocytogenes. Бұл бактерия:
          •         топырақта, суда, жануарларда жиі кездеседі;
          •         тоңазытқыш температурасына төзімді (4°C-та да көбейе береді);
          •         сүт өнімдерінде, ірімшікте, ет пен балықта ұзақ сақталады.

Жұғу жолдары
Листериоз көбіне:
          •         пастерленбеген сүт, жұмсақ ірімшік, шала піскен ет, балық арқылы;
          •         ластанған көкөніс, жеміс-жидек арқылы;
          •         жүкті әйелден ұрыққа (плацента арқылы, босану кезінде) жұғады.
Инкубациялық кезеңі 3–70 күн, көбіне 1–4 апта.

Симптомдары
Листериоздың клиникалық көрінісі адамның жасына және иммунитетіне байланысты.
Жеңіл түрінде:
          •         дене қызуы;
          •         қалтырау;
          •         бұлшықет және буын ауруы;
          •         жүрек айну, құсу, диарея.
Ауыр түрінде (менингит, сепсис):
          •         қатты бас ауруы;
          •         желкенің сіресуі;
          •         сандырақтау;
          •         құрысулар;
          •         сананың бұзылуы.
Жүкті әйелдерде:
          •         жеңіл тұмауға ұқсас белгілер;
          •         бірақ ұрыққа өте қауіпті — түсік тастау, шала туу, нәрестенің ауыр инфекциясы.

Асқынулары:
          •         Менингит, менингоэнцефалит
          •         Сепсис
          •         Шала туу немесе түсік (жүкті әйелдерде)
          •         Жаңа туған баланың листериозы (өлім көрсеткіші жоғары)
          •         Жүрек, бауыр зақымдануы

Профилактикасы
          •         Пастерленбеген сүт өнімдерін қолданбау.
          •         Ет пен балықты толық пісіру.
          •         Көкөніс-жемістерді жақсылап жуу.
          •         Тоңазытқыштағы дайын тамақты ұзақ сақтамау.
          •         Жүкті әйелдерге: жұмсақ ірімшік, шала піскен ет, лосось, суши, хот-дог, паштеттерден бас тарту.
          •         Ас дайындағанда таза тақтай мен пышақ қолдану.
Листериоз – тағам арқылы тарайтын қауіпті инфекция. Жүкті әйелдерге және иммунитеті төмен адамдарға ерекше қатерлі. Дұрыс тамақтану гигиенасы, тағамды жақсы термиялық өңдеу және пастерленген өнімдерді пайдалану — аурудың ең тиімді алдын алу жолы.

Б.Идияева

Қаратау ауданының СЭББ бөлімінің басшысы